پارانوئید
در راستای پاسخ به سوال آیا پارانویید ارثی است؟ بهتر است ابتدا درباره پارانوئید اطلاعاتی داشته باشیم. پارانوئید یا پارانویا (PPD) یک اختلال شخصیتی است که افراد مبتلا به پارانویا نیت اعمال دیگران را تهدید آمیز، تحقیر آمیز و یا آسیب زننده میدانند. از علائم آن میتوان به انزوا و گوشه گیری، احساس قربانی بودن، سخت اعتماد کردن فرد، خشم و خشونت و حتی توهم های شنیداری و گفتاری اشاره کرد.
درکل پارانویا اختلالی است که باعث میشود فرد نسبت به دیگران سوء ظن یا بی اعتمادی غیرمنطقی داشته باشد. آن ها احساس میکنند که دیگران درحال آزار و اذیتشان هستند و خطر آسیب فیزیکی را احساس میکنند که وجود ندارد. افراد مبتلا به زوال عقلی و یا افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، امکان دارد به پارانوئید مبتلا شوند. افکار پارانوئید همچنین میتواند نشانه ای از یک بیماری روانی دیگر باشد.
علت پارانوئید
جواب قطعی برای سوال آیا پارانویید ارثی است؟ داده نشده است. اما برای بررسی این سوال به علت های پارانویا میپردازیم. در واقع هیچ فردی دقیق نمیداند چه چیزی باعث بروز پارانوئید میشود. نظریه های مختلفی در این زمینه گفته شده است و افراد مختلفی برای تجربیات خود دلایل شخصی خود را دارند. حدسی که زده میشود آن است که پارانویا ترکیبی از چند علت است.
محققان برخی از این عوامل و علل را شناسایی کرده اند:
داشتن تجربیات و احساسات ناراحت کننده که فرد را مبهوت قرار داده به طوری که نمیتواند آن ها را به راحتی توضیح دهد.
احساساتی که افراد درگیر آن ها هستند
به این منظور که زیاد مضطرب و نگران هستند و از عزت نفس پایین رنج میبرند و انتظار انتقاد همیشگی و طرد شدگی را دارند.
افکار و روشی که دارند
اگر منزوی هستید و در گذشته ترومای حاد را تجربه کرده اید و اکنون میخواهید سریعا به نتیجه برسید، یک باور قوی به خود داشته باشید و به راحتی باور و نظر خود را تغییر ندهید. این عوامل، دلایل کلی بود که در راستای سوال آیا پارانویید ارثی است؟ پاسخ دادیم. عوامل دیگری نیز میتوانند در پارانویید نقش داشته باشند از جمله:
تجربه های فرد در زندگی
هنگامی که فرد در زندگی خیلی در موقعیت هایی قرار میگیرد که باعث آسیب روحی و یا جسمی میشود و یا دچار افسردگی و استرس میشود، به احتمال زیاد افکار پارانویا را تجربه میکند که میتواند منجر به احساس منفی نسبت به خودش شود. برای مثال اگر فرد در محلی که زندگی میکند مورد آزار و اذیت قرار گیرد و یا چندین بار از وی دزدی کرده باشند، میتواند افکار پارانوییدی را در وی شکل دهند.
یا مثال خوب دیگری که در راستای سوال آیا پارانویید ارثی است؟ میشود زد، تجارب دوران کودکی است. فرد در کودکی به خاطر تجاربی که داشته به این نتیجه میرسد که دنیا جایی ناامن و خطرناک است و دیگران نیز مورد اعتماد نیستند. این تجربیات در بزرگی نیز روی عزت نفس و طرز فکر فرد تاثیر میگذارند. مثالی که میشود در این زمینه زد، آزار و اذیت کودکان توسط فردی از خانواده یا مدرسه میباشد.
سلامت روان
اگر فرد اضطراب و استرس و یا افسردگی را همراه با عزت نفس پایین تجربه کند، امکان دارد دچار افکار پارانویید شود.
بیماری های جسمی
برخی از بیماری ها مانند هانتینگتون، سکته مغزی، پارکینسون، آلزایمر و…امکان دارد باعث ایجاد افکار پارانویید شود.
مواد مخدر و الکل
برخی از آثار مواد مخدر مانند کوکائین، الکل، اکستازی، حشیش، LSD و آمفتامین ها ممکن است باعث ایجاد پارانویا شود. گرچه محققان هنوز اطمینان ندارند که مصرف این داروها به تنهایی میتواند باعث افکار پارانویا شوند. در آخر به سوال اصلی خود آیا پارانویید ارثی است؟ باز میگردیم.
در کل آیا پارانویید ارثی است؟
تحقیقات نشان داده است که یکی از قوی ترین عوامل موثر در ایجاد پارانویید، وجود اختلال در فاکتورهای بیولوژیکی است. در نتیجه افرادی که سابقه بیماری هایی مثل اسکیزوفرنی را در خانواده خود دارند، امکان آن که دچار پارانویید شوند بیشتر است.
اما این موضوع به تنهایی نمیتواند دلیل خود پارانویا باشد و حتما افراد نباید برای ابتلا به پارانویا سوابق بیماری خانوادگی داشته باشند. گرچه تحقیقات نشان داده است که ژنتیک میتواند موثر باشد و ژن ها ممکن است بر احتمال ابتلای فرد به پارانویید تاثیر گذار باشد؛ اما هنوز مشخص نشده است کدام ژن ها در این تاثیر گذاری دخیل هستند.
میتوان به سوال آیا پارانویید ارثی است؟ به طور کلی گفت، تحقیقات نشان میدهد پارانویید میتواند دارای علل مختلفی باشد و فرد با داشتن چند علل دچار پارانویید میشود. به همین دلیل نمیتوان گفت ژنتیک میتواند به تنهایی دلیل ابتلا به بیماری پارانویید باشد. اما میتواند زمینه را برای ابتلا به این بیماری بسازد و فرد اگر برای مثال در یک تروما یا موقعیت های استرس زا و فشار های روانی قرار گیرد به این بیماری مبتلا شود.
حال که به پاسخ سوال رسیدید، امکان دارد در ذهن خود سوالات دیگری مانند آیا پارانوئید قابل درمان است؟ و یا آیا پارانوئید درمان قطعی دارد؟ بر بخورید. خوشبختانه تحقیقات نشان میدهد درصد بهبود این بیماران بسیار بالا است و جای امیدواری دارد.